Co dalej z SOW-ami? relacja ze spotkania

Wczoraj, 8 września w Ośrodku Rozwoju Edukacji, w ramach projektu Doskonalenie strategii zarządzania oświata na poziomie regionalnym i lokalnym, II etap współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego, odbyło się spotkanie konsultacyjno-informacyjne dotyczące zarządzania i funkcjonowania specjalnych ośrodków wychowawczych w systemie oświaty, z udziałem Pani Joanny Kluzik-Rostkowskiej – ministra edukacji, z przedstawicielami powiatów, będących organami prowadzącymi dla tych placówek.

W spotkaniu uczestniczyli, obok pracowników Departamentu Zwiększania Szans Edukacyjnych MEN, również Pan Marek Michalak – Rzecznik Praw Dziecka oraz przedstawiciele Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej, a także kuratorzy oświaty.

Ogółem w Polsce istnieją 43 specjalne ośrodki wychowawcze, zlokalizowane w 32 powiatach na terenie 10 województw. Wychowywanych jest w nich około 2 000 dzieci i młodzieży. Ośrodki te są placówkami systemu oświaty, jednak nie prowadzą szkół.

Z wyników przeprowadzonej przez kuratoria oświaty kontroli wynika, że wiek wychowanków jest SOW-ów bardzo zróżnicowany: od kilkuletnich dzieci do osób 24-25 letnich. W niektórych zatem ośrodkach jednocześnie przebywają dzieci małe – poniżej 7 roku życia – i wychowankowie dorośli. Przeprowadzona wstępna analiza sytuacji i zakresu zadań realizowanych przez specjalne ośrodki wychowawcze wskazuje, że realizują one typową działalność opiekuńczo-wychowawczą, analogiczną do działań podejmowanych w systemie pieczy zastępczej w placówkach opiekuńczo-wychowawczych oraz placówkach systemu oświaty tj. specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, młodzieżowe ośrodki socjoterapii czy bursy (z tą różnicą, że w tych instytucjach nie występują aż tak rozbieżne wiekowo grupy wychowanków).

Spotkanie – było pierwszym ze spotkań poświęconych tym nietypowym placówkom. Jego celem było zasygnalizowanie organom prowadzącym – problemów prawnych i wychowawczych związanych z ich funkcjonowaniem. Niewątpliwie funkcjonowanie specjalnych ośrodków wychowawczych musi ulec zmianie bowiem nie mieszczą się one w obowiązującym stanie prawnym. Co zrobić z dziećmi przebywającymi w tych placówkach? To zadanie dla jednostek samorządu terytorialnego, które w oparciu o analizę lokalnego systemu oświaty/polityki społecznej, muszą odpowiedzieć sobie na pytanie, jakie decyzje (przekształcenie czy likwidacja) podejmą dla dobra małoletnich wychowanków.